45 lat temu – 14 listopada 1980 roku – „Panorama Racławicka” powróciła do Wrocławia, by pozostać tu po dziś dzień! A jak przedstawiały się kulisy tego wydarzenia?
Jesienią 1980 roku na fali przemian społeczno-politycznych związanych z powstaniem NSZZ Solidarność doszło we Wrocławiu do powołania kolejnego, już trzeciego w historii, Społecznego Komitetu Panoramy Racławickiej, który zabiegał o lokalizację „Panoramy Racławickiej” w stolicy Dolnego Śląska.
Jednym z pierwszych dokumentów przygotowanych przez prezydium SKPR był Memoriał społeczeństwa wrocławskiego w sprawie „Panoramy Racławickiej” zaadresowany do ówczesnych władz PRL, w którym domagano się szybkiego przekazania panoramy z Warszawy do Wrocławia i natychmiastowej konserwacji płótna.
Przypomnijmy – w połowie 1980 roku „Panorama Racławicka” została wywieziona z Wrocławia do Warszawy, gdzie spędziła pięć miesięcy w Zamku Królewskim, czekając na konserwację, do której wówczas nie doszło.
Społeczny i patriotyczny zryw zakończył się sukcesem – 14 listopada 1980 roku nastąpił uroczysty powrót malowidła do Wrocławia!
Fot. archiwum MNWr, GD
Ciężarówka z cennym ładunkiem udekorowana transparentem „Wrocław wita Panoramę Racławicką” odbyła honorową rundę po mieście. Na osobistą, bardzo emocjonalną prośbę, ciężarówkę prowadził ten sam kierowca, który w czerwcu tego roku brał udział w wywożeniu obrazu z Wrocławia.
W tym samym dniu w Muzeum Narodowym otwarto wystawę „W kręgu Panoramy Racławickiej”, której kuratorką była dr Bożena Steinborn. Na ekspozycji przybliżono dzieje malowidła i różne okoliczności, jakie mu towarzyszyły od momentu powstania arcydzieła.
Również 14 listopada 1980 roku odbyło się pierwsze posiedzenie Zespołu Realizacyjnego Panoramy Racławickiej pod przewodnictwem wicewojewody wrocławskiego Danuty Wielebińskiej
Płótno złożono w pomieszczeniach Muzeum Architektury mieszczącego się w dawnym kościele i klasztorze Bernardynów, w bezpośrednim sąsiedztwie rotundy autorstwa architektów Ewy i Marka Dziekońskich.
Przed wielką premierą „Panoramę Racławicką” poddano wnikliwej obserwacji i przygotowywano stopniowo całkowicie bezprecedensowy plan działań. Rok później z miejsca tymczasowego przechowywania malowidło zostało przewiezione do rotundy, w której rozpoczęła się konserwacja płótna.
■ Zoom na muzeum – zapraszamy również do lektury innych tekstów ➸